باسمه تعالي

مهدويّت در قرآن ، احاديث و ادعيّه

          سيماي مهدي (ع) در آيينه ثقلين (قرآن كريم و سنّت نبوي) دو شجرة طوباي برآمده از يك ريشه مبارك‌اند . دو نور ساطع از خورشيد وحدتند . دو يار غار ، هم‌عنان و دوشادوش رسته از هاي و هوي جاهليت‌ها راه مي‌پيمايند . هر دو متعلّق به يك قانون گذارند و بي‌ترديد قرآن مجيد ، اعتقاد مسلمانان به ايدة ظهور مهدي (ع) را ـ كه از رسول اكرم (ص) متواتر است ـ با مجموعه‌اي از آيات شريفه تأييد كرده است ؛ آياتي كه بسياري از مفسران ، آنها را بر امام مهدي (ع) تطبيق كرده‌اند كه ظهورش در آخرالزّمان ، نويد داده شده است . هرگاه مطلبي از پيامبر (ص) متواتر گرديد ، ناگزير بايد پذيرفت كه قرآن كريم حكم آن را يكسره مسكوت نگذارده ، هرچند عقول ما آن را به سادگي درنيابد . زيرا خداوند متعال در وصف قرآن مي‌فرمايد : و ما بر تو اين كتاب را فرستاديم تا حقيقت هر چيز را روشن كند .¹

بنابراين استخراج اين عقيده از آيات مبارك بر عهده كسي است كه حقايق قرآني را با فهمي درخور آن ، درك كند و ترديدي نيست كه بنابر نص حديث شريف ثقلين كه نزد همه‌ي مسلمانان متواتر است ، اهل‌البيت همتا و كفو قرآنند . از اين رو بايد آياتي را كه ايشان بر ظهور مهدي (ع) حمل كرده‌اند ، دليل قرآني ايده‌ي مهدويت به شمار آريم .

        در اين زمينه احاديث فراواني از حضرات ائمه (ع) نقل شده كه آيات بسياري را بر حضرت مهدي (ع) تطبيق فرموده‌اند كه بخشي از اين احاديث مورد تأييد نصوص روايي و تفسيري مذاهب اهل سنّت نيز مي‌باشند . آيات مربوط به موعود آخرالزّمان (ع) درياي نوري است كه تلألؤ آن افق‌هاي آيندة جامعه بشري را آشكار مي‌كند و به قلب مؤمنين اطمينان
مي‌بخشد .

اينك مهدي موعود (عج) را در قرآن كريم مورد ملاحظه قرار ميدهيم .

در اين مورد قرآن كريم در آية 148 سوره بقره چنين مي‌فرمايد :«پس در خيرات پيشي بگيريد ، هر كجا باشيد خداوند همة شما را خواهد آورد» . امام صادق (ع) مي‌فرمايند :«خيرات ولايت است و فرمايش خداي تعالي كه : هر كجا باشيد خدا همة شما را خواهد آورد ؛ منظور اصحاب قائم (ع) سيصد و ده و چند (مرد) است . به خدا سوگند امت معدود ايشانند . همچون ابرهاي پاييزي پي‌درپي در يك ساعت جمع خواهند شد .

      آية 155 سوره بقره مي‌فرمايد :

«و شما را به چيزي از ترس و گرسنگي و كمي مال و جانها و ثمرات مي‌آزماييم و بشارت ده صابران را» . امام صادق (ع) در مورد اين آيه مي‌فرمايد : ناچار پيش از قيام قائم سالي خواهد بود كه مردم در آن گرسنگي كشند و ترس شديدي از كشتار به آنها رسد و در اموال و جانها و ثمرات كمبودي حاصل گردد و البتّه در كتاب خدا به روشني آمده است . و نيز ايشان
فرمودند : وقتي قائم قيام كند زميني باقي نمي‌ماند مگر آنكه در آن به يكتايي خداوند و رسالت محمد (ص) ندا داده شود .

     آية 69 سوره نساء مي‌فرمايد :«و هر كسي خدا و رسول را اطاعت كند پس آنان البتّه با كساني كه خدا بر آنها نعمت داده از انبياء و صديقين و شهدا خواهند بود و (اينان) چه نيكو رفيقاني هستند .» امام صادق (ع) مي‌فرمايند :«نبيين»
رسول خدا (ص) است ، «صديقين» علي (ع) است ، «شهدا» حسن و حسين (ع) هستند ، «صالحين» ائمه‌اند و «نيكورفيقان» قائم از آل محمد (ص) است .²

    در سورة بقره آيات 1 و 2 آمده است :«اين كتاب بي‌هيچ ترديدي راهنماي پرهيزگاران است . آنان كه به غيب ايمان
دارند» . ايمان به غيب در اين آيه كريمه به حضرت ولي عصر (عج) تفسير يا تطبيق شده است ، چنانكه داود رقّي مي‌گويد : امام صادق (ع) راجع به اين آيه فرمود : (مقصود از مؤمنين به غيب) كسي است كه اقرار به قيام آل محمد (ص) كرده ، آن را حق و امري مسلم بداند .

     آية 32 سورة توبه مي‌فرمايد : «كافران مي‌خواهند نور خدا را با دهان‌هاي خود و گفتارهاي جاهلانه خاموش كنند و خداوند ابا دارد مگر اينكه نور خود را به حد كمال برساند هرچند كه كافران ناراضي باشند» . چنانچه ملاحظه مي‌شود در زيارت حضرت صاحب‌الامر مي‌خوانيم :«سلام بر تو اي نور خدا كه هرگز خاموش نخواهد شد» .

 و در زيارت ديگر آن حضرت مي‌خوانيم : «درود بر آن نوري باد كه پيروان كفر ، اراده كردند آن را خاموش كنند ولي خداوند نخواست ، مگر اينكه نور خود را تمام كند با اينكه آنان خوش نداشتند و او را با حيات و زندگي ، تأييد فرمود تا برخلاف خواست و ارادة كفّار حق را به دست او ظاهر و غالب گرداند . اين جملات زيارت ، به گونه‌اي است كه گويا آية شريفه مورد اشاره را تفسير مي‌كند» .

      آية 33 سورة توبه مي‌فرمايد :

«اوست خدايي كه رسول خود (محمد) را با دين حق به هدايت خلق فرستاد تا بر همة اديان عالم ، تسلّط و برتري دهد هرچند كه مشركان ، ناراضي و مخالف باشند .» زماني كه دين مقدس اسلام بر تمامي اديان جهان پيروز گردد و همه را زير ساية عظمت و شوكت خود بگيرد ، همان زمان ، وقت ظهور مهدي موعود (ع) است هرچند كه با قدرت منطق و قوت و نيرومندي استدلال در هر زماني غالب و پيروز است .

    در آية 5 سورة ابراهيم آمده است :«و ما موسي را با آيات خودمان فرستاديم و به او دستور داديم كه قومت را از ظلمات جهل و گمراهي بيرون آر و به سوي نور سوق داده و روزهاي خدا را به يادشان بياور» .

در تفسير آيه آمده كه ايام‌الله (روزهاي خدا) سه روز مي‌باشند . يكي روز مرگ و ديگر روز قيامت و سوم روز خروج قائم (ع)

     آية 105 سورة انبياء مي‌فرمايد :

«و به تحقيق ما در كتب آسماني نوشتيم بعداز آنكه در لوح محفوظ ثبت كرده بوديم كه زمين را بندگان صالح من به وراثت خواهند گرفت» . امام باقر (ع) در ذيل آيه مي‌فرمايد :« بندگان صالحي كه وارث زمين مي‌شوند ، ياران مهدي در آخرالزّمانند» . آري ، اصحاب مهدي در پرتو قدرت آسماني امام زمان (ع) و در پناه وجود مبارك حجت بالغة الهي زمين را به ارث خواهند برد و همة قدرت‌هاي ديگر در آن زمان نابود خواهند گرديد .

     آية 41 سورة حج مي‌فرمايد :

«كساني (خدا را ياري مي‌كنند) كه اگر اقتدار و امكاناتي در زمين به آنان دهيم نماز به پا دارند و زكات مي‌دهند و امر به معروف و نهي از منكر مي‌كنند و عاقبت كارها از آنِ خداوند متعال است . امام باقر (ع) در ذيل اين آيه مي‌فرمايد : اين مطالب دربارة آل محمد (ص) همگي تا آخرين امامان و حضرت مهدي (ع) و اصحاب اوست كه خدا مشارق و مغارب زمين را در تصرف آنان قرار مي‌دهد .

     در سورة نور آية 55 آمده است :«خداوند وعده فرموده به كساني از شما كه ايمان آورده و كارهاي شايسته انجام دهند كه زمين را به خلافت به آنان دهد و به جاي امم سابقه ، اقتدار بخشيده ، چنانكه امت‌هاي صالح قبلي را پيش از اينها جانشين پيشينيان قرار داد و وعده فرموده ديني را كه براي آنان پسنديده (اسلام را) بر همة اديان تمكين و تسلّط بخشد و پس از
ترس ، ايمني كامل به آنان دهد كه مرا ستايش كنند و هيچ چيز را شريك من ندانند و نگيرند و هركس بعد از اين كافر شود جزو بدكاران و گناهكاران خواهد بود» . از امام صادق نقل شده است كه مقصود ، حضرت قائم و اصحاب اويند و بنابراين امام زمان و يارانش جانشين گذشتگان در زمين مي‌شوند و ترس و هراس آنان مبدل به امن و آسايش مي‌گردد و خدا را در زمين بندگي مي‌كنند .

     در سورة نحل آية 62 مي‌خوانيم :

بلكه آن خدايي بهتر است كه دعاي بيچارگان مضطر را به اجابت مي‌رساند و رنج و غم آنان را برطرف مي‌سازد .» حضرت صادق (ع) فرمود : آية اَمُن يْجيب ... دربارة قائم آل محمد (ع) نازل شده است ، به خدا سوگند اوست آن مضطر كه چون در مقام ابراهيم دو ركعت نماز به جاي آورد و خداي را بخواند خداوند اجابت كرد و نگراني او را مرتفع ساخت و او را جانشين در زمين قرار خواهد داد .»

    آية 5 سورة قصص مي‌فرمايد :

« ما اراده كرديم بر آنان كه در زمين به ضعف كشيده شوند ، منّت بگذاريم و آنان را پيشوايان خلق قرار داده و وارثان ملك گردانيم .»

اين آية شريفه هم تطبيق با امام زمان و اصحابش شده است . امام موسي بن جعفر (ع) در ذيل اين آيه مي‌فرمايد : ظاهر ، امام ظاهر و نعمت باطن ، امام غايب است كه از ديده‌هاي مردم پنهان مي‌گردد و خداوند گنج‌هاي زمين را براي او ظاهر مي‌گرداند و هر بعيدي را براي او نزديك خواهد فرمود .

   آيات 22 و 23 سوره الذّاريات مي‌فرمايد :

«و در آسمان است رزق شما و آنچه را وعده داده شديد ، پس سوگند به خداي آسمان و زمين اين مطلب مانند سخن گفتن خود شماها حق و ثابت است .» علّامه مجلسي از كتاب غيبت شيخ طوسي از ابن عباس نقل كرده است كه : مقصود از جمله «و ما توعدون» قائم آل محمد است و نيز فرموده : آية بعد «فَوُ رُب ...» هم درباره امام زمان است يعني سوگند به خدا ، وعدة آسماني ظهور ولي عصر ، حق است .

     در آية 17 سورة حديد آمده است :«بدانيد كه زمين را خداوند پس از مرگش حيات مي‌بخشد و زنده خواهد كرد ، آيات و نشانه‌هاي قدرت خود را براي شما بيان كرديم تا شايد فكر و عقل خود را به كار بريد .» مرحوم علّامه مجلسي نقل مي‌كند كه امام باقر (ع) در اين باره فرمود : خداوند زنده مي‌كند زمين را به وسيلة قائم آل محمد (بُعدُ موتِها) يعني بعد از كافر شدن اهلش ، چه آنكه آدم كافر مرده است و نيز ابن عباس دربارة آية فوق فرمود (خداوند زمين را به وسيله قائم آل محمد زنده خواهد فرمود ، بعد از آنكه اهل مملكت آن در گرداب جور و جفا افتاده باشند) . ³

    در آية 20 سورة يونس مي‌فرمايد :«و گويند چرا آيتي از پروردگارش بر او نازل نمي‌شود ، پس بگو همانا غيب مخصوص خداوند است ؛ پس منتظر باشيد كه من نيز از منتظران هستم» . امام صادق (ع) فرمود: در اين آيه «غيب» حجت قائم (ع)
است .

     در آية 8 سورة اسراء آمده است :«اميد است پروردگارتان باز بر شما مهرباني كند  و چنانچه باز به عصيان و گناه بازگرديد ما هم به عقوبت شما بازگرديم و جهنم را زندان كافرين قرار دهيم .»

    امام صادق (ع) فرمودند :

«اميد است پروردگارتان بر شما مهرباني كند ؛ يعني شما را بر دشمنانتان پيروز كند . سپس خطاب به بني‌اميه فرمود : چنانچه به عصيان و گناه برگرديد ما هم به عقوبت شما برگرديم ؛ يعني به وسيله سفياني بازگرديد و ما به وسيله قائم آل محمد (ص) بازگرديم و جهنم را زندان كافران قرار دهيم ؛ يعني زنداني كه در آن محصور بمانند» . ⁴

     حضرت علي (ع) در مورد آيات 5 و 6 سوره قصص كه قبلاً ذكر گرديد با تعبيري زيبا و جالب چنين مي فرمايد :

«دنيا پس از چموشي و سركشي ، به ما بازمي‌گردد و مهرباني مي‌نمايد . همانند شتري كه از دادن شير به دوشنده‌اش خودداري مي‌كند و براي بچه‌اش نگاه مي‌دارد» . در روايات ديگر نيز پس از تلاوت اين آيه فرمودند :«اينها اهل بيت محمد (ص)
 هستند ؛ خداوند بعد از تلاش و كوشش آنها ، مهدي (ع) آنها را برمي‌انگيزاند و اينها را عزيز و دشمنانشان را خوار و ذليل مي‌كند .»⁵

     آيات شريفة پانزدهم و شانزدهم سورة مباركة «تكوير» مي‌فرمايد : «سوگند به ستارگان بازگشت كننده‌اي كه گردشگرند و پنهان شوند» . در روايتي از امام باقر (ع) آمده است :«پيشوا و امامي خواهد آمد كه در سال 260 پنهان خواهد گشت ، سپس چون شهابي در شب تار خواهد درخشيد ؛ پس چنانچه زمان وي را دريابي ، چشمان تو روشن خواهد شد» . ⁶

    در آية 53 سوره فصّلت آمده است :

«بزودي آيات و نشانه‌هايي از قدرت خود را در صحنه گيتي و در (كشور) وجودشان به آنها نشان خواهيم داد تا بر آنها آشكار شود كه او حق است» .

ممكن است نشانه‌هاي آفاقي همان صيحه آسماني باشد و منظور از آيات انفسي همان رعب و ترس باشد كه در دلها جاي مي‌گيرد . باتوجه به اينكه خداوند خلف وعده نخواهد فرمود و حتماً بايد اين كار بشود ، غير از قيام آخرين نماينده و سفير اعظم او حضرت بقيه‌الله (عج) نشانة ديگري نخواهد بود .

      در آية 37 سورة انعام مي‌فرمايد :«به درستي كه خداوند (تبارك و تعالي) قادر است كه نشانه‌اي فرو فرستد» . ابي الجارود مي‌گويد : امام باقر (ع) در تفسير اين آيه فرمودند : زود است كه در آخرالزّمان آيات و نشانه‌هايي از قدرت خداوند مي‌بيني :

1ـ دابه‌الارض (كه منظور تشريف فرمايي حضرت اميرالمؤمنين (ع) در رجعت و يا حضرت بقيه‌الله (روحي له الفدا) است .

2ـ دجال

3ـ نزول عيسي‌بن مريم از آسمان

4ـ طلوع خورشيد از مغرب .

    در آية 50 سورة سبأ آمده است :

«و اگر تو سختي حال مجرمان را مشاهده كني هنگامي كه ترسان و هراسان هستند پس هيچ فرار و گذشتي نيست و از مكان نزديكي دستگير شوند» . از حضرت باقر (ع) نقل كردند در تفسير اين آية شريفه كه در مقدمة قيام جهاني حضرت
مهدي (عج) صيحه‌اي از آسمان بلند مي‌شود كه همة مردم در هر حالي كه هستند اين صدا را مي شنوند و در زمين بيداء لشكريان سفياني به زمين فرو خواهند رفت كه جمعيت آنها طبق روايات رسيده در حدود سيصدهزار نفر است .

    آية 1 سورة معارج مي‌فرمايد :«سايلي از عذابي كه وقوع آن حتمي است سؤال نمود» . از حضرت باقر (ع) در رابطه با اين آية مباركه سؤال كردند كه منظور از اين عذاب چيست؟ فرمودند :«عذاب در اينجا آتشي است كه از طرف مغرب شعله‌ور مي‌شود و پادشاهي آن را رهبري مي‌كند و تمام خانه‌هاي بني‌اميه و همة غاصبان حقوق اهل بيت را آتش مي‌زند و مخصوصاً از بني اميه آثاري باقي نخواهد گذاشت و اوست مهدي آل محمد (عج) .⁷

   آية 108 سورة يوسف مي‌فرمايد :

«بگو اين راه من است . من و پيروانم ، همگان را در عين بصيرت به سوي خدا مي‌خوانيم» . شيخ صدوق در كتاب
(كمال الدين) به سند خود از جابر روايت كرده كه امام باقر (ع) فرمود :«علم به كتاب خداوند عزّوجُلّ و سنّت پيامبرش (ص) چون گياهي كه به بهترين صورت برويد ، در دل مهدي ما روئيده است ، پس هر كدام از شما زنده مانديد و او را ديديد ، در زمان ملاقات با او بگوييد : «سلام بر شما اي خاندان رحمت و نبوت و اي سرچشمة علم و جايگاه رسالت .»

     ابن عربي در «الفتوحات المكّيه» هم در مورد اين آيه مي‌گويد :«مهدي از پيروان پيامبر است ، پس همچنانكه پيامبر در دعوت خود دچار اشتباه نمي‌شود ، كسي هم كه او را پيروي مي‌كند ، دچار اشتباه نمي‌شود . بلكه همان راه او را دنبال
مي‌كند . چنانچه پيامبر مي‌فرمايد : ... او راه مرا دنبال مي‌كند و به خطا نمي‌رود و اين همان حالت عصمت به سوي خداست» . او در جايي ديگر از همين كتاب مي‌نويسد :« (وجود) مهدي ، رحمت ، چنانكه (وجود) رسول خدا رحمت بود» . ⁸

     قرآن در آية 30 سوره ملك مي‌فرمايد : «بگو اگر آب (سرزمين) شما فرو رود (و پنهان شود) چه كسي آب روان برايتان مي‌آورد؟» علي بن جعفر از برادرش موسي بن جعفر (ع) درباره تأويل اين آيه سؤال كرد ، حضرت فرمودند :«هرگاه امامتان را نيابيد و او را نبينيد چه مي‌كنيد؟»

     اما خداوند هيچگاه زمين را خالي از حجت قرار نمي‌دهد و با سپري شدن عمر هركدام امام ديگري مي‌فرستد ، بنابراين امام صادق (ع) در تأويل اين آيه مي‌فرمايد :«هرگاه امامتان از شما پنهان شود ، چه كسي امام جديد برايتان مي‌فرستد؟»

     با ختم نبوت و سپري شدن حيات امامان معصوم دوران غيبت فرا رسيد . اين دوران همچون آبي است كه براي ذخيره به زمين فرو رود ، به اميد روزي كه با فراهم شدن زمينة جامعه براي پذيرش آن ، اين ذخيره الهي فوران كند و تشنگان واقعي معرفت را سيراب كند . امام باقر (ع) در تأويل اين آية محلّ بحث مي‌فرمايد : اگر امامتان از شما غايب گردد و ندانيد كجاست چه كسي براي شما امامي مي‌فرستد كه اخبار زمين و آسمان و حلال و حرام خدا را براي شما بياورد . سپس فرمود : سوگند به خدا تأويل اين آيه نيامده و سرانجام خواهد آمد . در روايتي است كه عمار از پيامبر اكرم (ص) سؤال كرد كه مهدي كيست؟ حضرت فرمودند :«اي عمار! خداوند تبارك و تعالي با من پيمان بسته كه از صلب حسين (ع) نه امام بيرون آورد و نهمين آنها از مردم پنهان مي‌شود . سپس همين آيه را تلاوت كردند و فرمودند : غيبتي طولاني دارد ، به گونه‌اي كه گروهي از عقيده‌شان برمي‌گردند و گروه ديگر ثابت قدم مي‌مانند . پس وقتي آخرالزمان شود ، خروج كند و دنيا را پر از قسط و عدل مي‌كند همان طور كه از ظلم و جور پر شده است» .

      بنابراين ، ظاهر آيه مربوط به آب جاري است كه ماية حيات موجودات زنده است و باطن آيه مربوط به وجود امام علم و عدالت جهان‌گستر اوست كه آن نيز ماية حيات جامعة انساني است . حديثي است كه ابوحمزه از امام صادق (ع) سؤال كرد : آيا زمين بدون امام باقي مي‌ماند؟ حضرت فرمودند :«اگر زمين بدون امام باشد ، (اهل) آن را فرو مي‌برد» . حضرت مهدي (عج) با غيبت خود ذخيره‌اي براي جهانيان است تا با ظهور خود در موقع مناسب ، دنيا با بهره‌گيري از وجودشان راه تكامل و معنويت را پيش گيرد و مردم به سعادت برسند . البتّه بايد توجه داشت كه آب پنهان در زمين ، بدون تلاش و تحمل و زحمت به دست نمي‌آيد . هرگاه انسان احساس تشنگي كند و در زمين ، آبي براي آشاميدن نيابد ، براي رسيدن به آبهاي زيرزميني به حفر چاه و قنات مي‌پردازد . ظهور حضرت مهدي (عج) نيز زماني تحقّق مي‌يابد كه مردم مشتاق عدالت شوند و با تلاش خود مقدمات آن را فراهم كنند . و در اين ميان فقط مؤمنان واقعي هستند كه فقدان وجود آن حضرت را احساس مي‌كنند و تشنة وصال اويند . همچنانكه امام رضا (ع) مي‌فرمايد :«چه بسيارند مؤمنان اندوهگين و بسيار تشنه كه هنگام فقدان آن آب روان غمناك هستند» .

       اين آبي كه در دل زمين پنهان است ، در همان حال نيز داراي خواص متعددي است كه در علوم طبيعي ذكر شده است . در حال غيبت نيز مردم از بركت وجودي حضرت مهدي (ع) بهره‌مندند ، گرچه خود خبر ندارند و چه بسيارند افرادي كه در هنگام گرفتاري به ايشان توسل جسته‌اند و مشكلشان حل شده است . و چه بسيارند گنهكاراني كه از بركت وجود حضرت ولي عصر (عج) ، نور هدايت بر قلبشان تابيده و خود را از گمراهي‌ها نجات داده‌اند ، با وجودي كه با چشم ظاهري ، آن حضرت را نديده‌اند . غيبت ايشان همچون خورشيدي است كه در پشت ابرها پنهان است ، ولي مردم از نور وجودش استفاده مي‌كنند ، همچنانكه از امام زمان روايت شده است كه فرمودند :«اما كيفيت نفع رساندن من در زمان غيبتم ، همچون نفع رساندن خورشيد است زماني كه ابرها آن را از چشمها پنهان نمايد ، و من ايمن دهندة اهل زمينم ، همچنانكه ستارگان
ايمن دهندة اهل آسمانند ...» .

      بنابراين همانطور كه در بعضي مواقع به خاطر مصلت بالاتري ، خورشيد به وسيله ابرها پنهان مي‌شود ، ولي آثار وجودش قابل مشاهده است و در همان حال مردم از آن بهره مي‌برند و هر لحظه هم منتظر كنار رفتن ابرها و آشكار شدن خورشيد هستند ، در زمان غيبت حضرت مهدي (ع) نيز آن حضرت به خاطر مصالحي از ديده‌ها پنهان است ولي اولاً آثار وجودش براي اهل بصيرت هويدا و روشن است و ثانياً مردم از وجود ايشان بهره مي برند و ثالثاً بايد هر لحظه منتظر كنار رفتن پردة غيبت و ظهور آن حضرت باشيم .⁹

     در آية 34 سورة نمل به بيان قرآن از قول ملكه سبا آمده است :

«پادشاهان هنگامي كه وارد منطقة آبادي شوند ، آن را به فساد مي‌كشند و عزيزان آن را ذليل مي‌كنند ؛ كار آنها هميشه همين گونه است .» در بسياري از آيات قرآن كريم با قاطعيت تمام نويد تحقّق پيروزي نهايي و فرا رسيدن روزي را مي‌دهد كه حق در سرتاسر جهان حكمفرما ميشود و بساط حكومت باطل برچيده مي‌شود و صالحان وارث زمين مي‌شوند . در روايات زيادي نيز كه از فريقين نقل شده ، اين پيروزي نهائي مربوط به قيام مهدي (عج) است .

     در آية 18 سورة انبياء آمده است :

 «... بلكه ما حق را بر سر باطل مي‌كوبيم تا آن را هلاك سازد ؛ پس در اين هنگام باطل نابود مي‌شود .» در آية مزبور خداوند خبر از آمدن حق و نابودي باطل مي‌دهد . چون حق توأم با واقعيت ، صدق ، درستي ، داراي عمق و ريشه ، هماهنگ با قوانين خلقت ، باثبات ، سودمند و از جانب خدا و تأييدات اوست ، باقي مي‌ماند و چون باطل امري موهوم ، ساختگي ، بي‌ريشه ، ميان‌تهي ، بي‌فايده ، ناهماهنگ با آفرينش ، بي‌ثبات و از جانب شيطان است ، از بين رفتني است . حق همانند درخت ريشه‌دار و پرباري است كه طوفانها و تندبادهاي سهمگين هم نمي‌تواند او را از جا بركند و باطل همانند درخت بي‌ريشه‌اي است كه از زمين كند شده و هيچ رشد ، نمو و ثمره‌اي ندارد و از ثبات و قرار محروم است . پس پيام اين آيه نويد پيروزي حق بر باطل و هلاكت و نابودي كامل باطل است و دين اسلام ، پرستش خداوند يكتا ، قرآن ، عدالت و فضايل اخلاقي بر كفر ، پرستش خدايان دروغين ، شيطان ، ظلم و رذايل اخلاقي پيروز است و سرانجام حاكميت مطلق از آنِ حق است . يكي از مصاديق اين آيه ظهور حضرت مهدي (ع) است . همچنان كه روايت شده كه وقتي حضرت قائم (ع) تولّد يافت ، بر روي بازوي راست ايشان اين آيه نوشته شده بود . در روايت ديگري از امام باقر (ع) كه درباره اين آيه فرمودند : وقتي قائم قيام كند ، حكومت باطل از ميان مي‌رود . در اين زمان قسط و عدل در سرتاسر جهان حاكم مي‌شود و جايي براي ظالمان باقي نمي‌ماند . اين در حالي است كه قبل از تحقّق چنين روزي ظلم و ستم سراسر دنيا را فرا گرفته است . در روايتي از اهل سنّت چنين آمده است : زمين پر از ظلم و كينه مي‌شود ، سپس مردي از اهل بيت من قيام مي‌كند تا زمين را پر از قسط و عدل كند ، همانگونه كه از ظلم و كينه پر شده بود .

     روايتي از رسول خدا (ص) نقل شده است كه مي‌فرمايد :«اگر از دنيا فقط يك روز باقي مانده باشد ، خداي عزّ وجلّ مردي از ما را مبعوث مي‌كند كه دنيا را از عدل و داد پر مي‌كند ، همان گونه كه از ظلم پر شده بود» .

استاد شهيد مرتضي مطهري ، پيروزي نهايي اهل حق را چنين توصيف مي‌كند :

«ظهور مهدي موعود حلقه‌ايست از حلقات مبارزة اهل حق و اهل باطل كه به پيروزي نهايي اهل حق منتهي مي‌شود» . ¹⁰

    آية 54 سورة مائده مي‌فرمايد :

«اي كساني كه ايمان آورده‌ايد هركدام از شما از دين خود مرتد شود به زودي خداوند قومي را كه دوست مي‌دارد و آنها نيز او را دوست مي‌دارند و نسبت به مؤمنان فروتن و بر كافران مقتدرند براي ياري اسلام خواهد برانگيخت» .

امام صادق (ع) فرمودند :

«همانا اصحاب و ياران اين امر برايش محفوظند و اگر همة مرم از بين بروند خداوند يارانش را خواهد آورد . آنها همانانند كه خدا دربارة آنها فرموده : [پس اگر اين قوم به آن كفر ورزد همانا ما قومي را كه هرگز به آنان كافر نشوند بر آن گماريم] .

     در آية 44 سورة انعام آمده است :

«پس چون آنچه به ايشان تذكّر داده شده بود همه را فراموش كردند : ابواب همه چيز را بر آنها گشوديم تا آنگاه كه به آنچه عطا شدند شادمان و مغرور گشتند . به ناگاه آنها را به كيفر اعمالشان رسانديم و در آن هنگام خوار و نااميد شدند» .

امام باقر (ع) در اين رابطه فرمود :

«اينكه آيه فرموده : (پس چون آنچه از نعمتهاي خدا به ايشان تذكّر داده شده بود همه را فراموش كردند) ؛ يعني وقتي ولايت اميرالمؤمنين (ع) را ترك گفتند و آن در صورتي بود كه به آن مأمور شده بودند . (ابواب همه چيز را بر آنها گشوديم) ؛ يعني دولتشان در دنيا و آنچه در آن گسترده شده و اما اينكه فرموده :(تا آنگاه كه به آنچه عطا شدند شادمان و مغرور گشتند به ناگاه آنها را به كيفر اعمالشان گرفتار كرديم و در آن هنگام خوار و نااميد شدند .) منظور از آن قيام قائم (ع) است به طوري كه گويي هيچ گونه سلطه و حكومتي بر ايشان نبوده و اين است كه فرموده : (به ناگاه) و آخر اين آيه بر پيامبر نازل گشت . (پس ريشه قومي كه ستم پيشه كردند كنده شد و ستايش براي خداي عالميان است .»

      آية 53 سورة اعراف مي‌فرمايد :

«كافران كه منكر آيات خدا و نتيجة اعمال خود هستند چه انتظار كشند ، منتظر رسيدن تأويل آيات و تحقّق يافتن روز موعودند؟ روزي كه تأويل آيات فرا رسد .»

حضرت صادق (ع) فرمودند :

اين در روز قيام قائم (ع) است .

      در آية 159 سورة اعراف آمده است :

«و جماعتي از قوم موسي (ع) به دين حق هدايت كنند و به آن بازمي‌گردند .»

امام صادق فرمودند :

«وقتي قائم (ع) از پشت اين خانه (كعبه) ظاهر شود خدا با او بيست و هفت مرد از قوم موسي (ع) را برمي‌انگيزد و آنانند كه خدا درباره آنها اين آيه را فرموده است .»

      آية 36 سورة توبه مي‌فرمايد :

«و بكشيد مشركان را همگي همان طور كه همگي آنها با شما جنگ كردند .»

امام محمد باقر (ع) مي‌فرمايد :

«هنوز تأويل اين آيه نرسيده است و هرگاه قائم (ع) ما به پا خيزد هر آنكه زمان او را دريابد آنچه را از پي تأويل اين آيه خواهد بود درك مي‌كند و دين محمد (ص) تا هركجا كه شب سايه افكند خواهد رسيد تا جائي كه هيچ گونه شركي بر زمين نخواهد ماند همچنان كه خداوند فرموده است .»¹¹

     آية 41 سورة الرحمن مي‌فرمايد :

«آن روز بدكاران به صورت‌هايشان شناخته شوند پس به موي پيشاني و با پاهايشان گرفتار شوند .»

از امام صادق (ع) روايت شده است كه فرمود :

«خداوند آنها را همواره مي‌شناسد ولي آيه در مورد قائم (ع) نازل گرديده كه مجرمان را از سيما و صورتشان مي‌شناسد و او و يارانش با شمشير آنها را تنبيه مي‌‌كنند تنبيه كردني .»

و از امير مؤمنان (ع) منقول است كه فرمود :

«خداوند ناگاه به وسيله مردي از ما اهل بيت گشايشي (براي مسلمانان) به وجود آورد ، پدرم فداي آن فرزند بهترين كنيزان باد ... هم اوست كه (دشمنان) در مدت هشت ماه به جز شمشير و كشتار از او چيزي دريافت نخواهند كرد .»                                 

از امام باقر (ع) نقل شده است كه فرمود :

«پيامبر خدا (ص) با ملايمت و نيكي در ميان امت خود رفتار مي‌كرد و با مردم انس مي‌گرفت و قائم (ع) با كشتار (دشمنان) رفتار مي‌كند و توبه كسي را نمي‌پذيرد . او با عهدنامه‌اي كه همراه دارد به اين كار مأمور مي‌گردد . واي بر كسي كه با وي دشمني كند .»

و نيز از امام باقر (ع) روايت شده است كه فرمود :

« اما شباهت داشتن مهدي (عج) به جد گراميش رسول خدا (ص) قيام و حضور او با شمشير و كشتن دشمنان خدا و رسول او و ستمگران و طاغوت‌هاست . وي به وسيلة شمشير و ايجاد ترس در دل دشمنان پيروز مي‌گردد و لشكريان او شكست نمي‌خورند . » 

از امام جواد (ع) نقل شده است كه فرمود :

«پيوسته به كشتن دشمنان خدا ادامه مي‌دهد تا خداي از وي خشنود گردد و او زماني از خشنودي خداوند آگاه مي‌شود كه در دل خود احساس رحم و دلسوزي كند .» ¹²

        مهدي موعود (عج) در احاديث پيامبر (ص) بدينگونه ياد شده است :

« زمين از جور و ظلم پر مي‌شود و چون پر شد خدا مردي را كه اسم وي اسم من است و اسم پدرش اسم پدر من است برانگيزد تا آن را از عدل و انصاف پر كند چنانكه از جور و ظلم پر شده بود » .

و نيز فرموردند :

« توبه دري به مغرب دارد كه وسعت آن هفتاد سال راه است و همچنان باز است تا بعضي آيات پروردگارت بيايد ، طلوع خورشيد از طرف مغرب . » ¹³

        علّامه سيد محسن امين از ابوسعيد خدري نقل كرده كه رسول‌الله به فاطمه (س) فرمود :

« دخترم ! هفت چيز به ما خاندان عطا شده كه به احدي پيش از ما داده نشده ، نبي ما بهترين انبياست كه پدر تو است و وصي ما بهترين اوصيا است كه همسر تو است و شهيد ما بهترين شهدا است كه عموي پدر تو حمزه است و آن كسي كه با دو بال رنگين در بهشت پرواز مي‌كند از ماست و او عموزادة تو جعفر است و دو سبط اين امت فرزندان تو حسن و حسين (ع) از مايند و سوگند به خدايي كه جز او خدايي نيست مهدي اين امت كه عيسي‌بن مريم پشت سر او نماز مي‌خواند از ماست ، آنگاه دست بر شانه حسين زد و سه بار فرمود : مهدي از اين است . ¹⁴

       امام صادق (ع) از وجود مبارك رسول اكرم (ص) درباره مقام منتظران ظهور و علاقه‌مندان به ساحت قدس حضرت بقيه‌الله (روحي له الفداء) و آباء گراميش چنين نقل فرموده‌اند :

« خوشا به حال كساني كه قائم از اهل‌بيت مرا درك كنند و اقتداي به آن حضرت مي‌كنند (فرمانبرداري) پيش از قيامش ، دوستان او را دوست مي‌دارند و با دشمنان دشمن‌اند و از آنها تبرا مي‌جويند و ائمة معصومين قبل از آن حضرت را دوست مي‌دارند . اينان رفقاي من و دوستان من و بهترين امت من در نزد من بلكه بهترين مخلوقات خداوند براي من هستند [ گوارا باد بر صاحبان اين نعمت (ولايت)].»

        از حضرت رسول (ص) منقول است كه مي‌فرمايند :

«روز رستاخيز برپا نمي‌شود تا اينكه قائم ما قيام كند و اين قيام در وقتي است كه خداوند فرمان ظهورش را امضا فرمايد . هر كسي در آن روز از قائم ما متابعت كند نجات مي‌يابد و كسي كه سرپيچي نمايد دچار هلاكت دو جهان خواهد شد . اي بندگان ! از خدا بترسيد و به سوي قائم ما بشتابيد اگرچه مجبور باشيد روي برفها به نحو سينه‌خيز خود را بكشيد ، زيرا او جانشين خداوند و خليفة من است [در روي زمين] . »

      رسول خدا به فرزند عزيزش حضرت امام حسين (ع) مي‌فرمايد :

« اي حسين! امير همة اميران عالم ، كشندة كافران و ستمگران جهان و شهريار منتظَري كه در غيبش عقل‌ها مات و حيران شده‌اند ، نهمين فرزند از فرزندان شماست . اي حسين ! او بين ركن و مقام ظاهر مي‌شود و بنيان و اساس گرامي و پستي را از ريشه مي‌كند و چه سعادتمندند افرادي كه عصر پرشكوه حكومت او را درك و در دولت حق‍ّه‌اش زندگي مي‌كنند و آن روزگار ميمون و مبارك را مي‌بينند و اصحاب باوفاي آن سرور را ملاقات مي‌كنند . » ¹⁵

       در نهج‌البلاغه (فيض الاسلام) خطبة 99 از مهدي موعود چنين ياد شده است :

« زماني كه شما گردنهاي خود را زير فرمان او (حضرت علي «ع» ) قرار داديد (دوران حكومت ظاهري) و با انگشت‌هاي خود به او اشاره كرديد مرگ او را دريابيد (با شمشير ابن‌ملجم كشته شود) و بدان سبب از دنيا رحلت كند ، سپس مدتي كه خواست خداست بعد از او درنگ كنيد تا اينكه خداوند ، آشكار كند كسي «صاحب الامر» را كه شما را گرد آورد و پراكندگي شما را به اجتماع مبدل فرمايد . پس در رياست‌هاي غير از حكومت حضرت ولي‌عصر طمع و اميدي نداشته باشيد و از امام زمان كه غايب است نااميد مباشيد زيرا ممكن است يكي از دوپاي او (سلطنت ظاهري) از جاي دررفته بلغزد و پاي ديگرش (سلطنت باطني ) بر جاي ماند ، و (روزي بيايد) كه هر دو پايش (سلطنت ظاهري و باطني) برگردد (آشكار شده) تا ثابت و استوار باشد (امور دين و دنيا به وجود او منظّم شود) . آگاه باشيد كه مُثَل آل محمد (ع) مانند ستارگان آسمان است كه هر زمان ستاره‌اي ناپديد شد ستاره‌اي آشكار مي‌گردد . (يكي از ائمة دين رحلت فرمايد ديگري جانشين او گردد.) پس چنان است كه نعمت‌هاي خداوند در شما كامل گشته و آنچه را آرزو داريد به شما نشان داده است (به آرزوي خود كه ظهور ولي‌عصر است دست مي‌يابيد .) »

      در خطبة 138 نهج‌البلاغه فيض‌الاسلام آمده است :

« (چون مهدي ظهور مي‌كند) هواي نفس را به هدايت برمي‌گرداند ، آنگاه كه مردم هدايت را به هواي نفس برگردانده و پيرو هوسها شده باشند و رأي را به قرآن برمي‌گرداند ، آنگاه كه مردم قرآن را به رأي خود برگردانده باشند . »

     حضرت علي (ع) در كلام 139 نهج‌البلاغه فيض الاسلام مي‌فرمايد :

« بارخدايا همانا زمين خالي نمي‌ماند از كسي كه دين خدا را با حجت و دليل به پا دارد و آن كس يا آشكار و مشهور است (مانند امامان غير از ولي‌عصر «ارواحنا له الفداه» و در حال ترس و نهان است (مانند حجت‌بن الحسن «عج») تا حجت‌ها و دليل‌هاي روشن پروردگار از بين نرود. »

     و در كلام 200 نهج‌البلاغه مي‌فرمايد :

« همانا دنيا به ما (آل محمد بازگردد و مهرباني نمايد مانند بازگشت شتر بدخو و گازگير به بچه خويش و در پي آن خواند : و نريد اَنً نَمْنُّ علي الذّين استضعفوا .... »¹⁶

      در اشعاري كه به حضرت علي (ع) منسوب است در مورد امام مهدي (عج) مي‌فرمايد :

فرزندم ! موقعي كه ترك‌ها پيروز شدند ، منتظر امام مهدي (ع) باش كه قيام مي‌كند و عدالت را برقرار مي‌سازد .

زمامداران جهان تسليم حكومت بني‌هاشم (حضرت مهدي (ع) ) مي‌گردند و چاق و لاغر (نيرومند و ضعيف) همه با وي بيعت مي‌كنند .

در آن روزگار كودكان بي‌تجربه كه نه فكر دارند ، نه كوشش و نه عقل بر مردم حكومت مي‌كنند .

در چنين شرايطي قائم به حق (نجاتگر حق) كه از طايفة شماست قيام مي‌كند و حق را مي‌آورد و اجرا مي‌گرداند .

هم‌نام پيامبر خدا (ص) كه جانم فداي او باد مي‌باشد ، فرزندان من! مواظب باشيد او را تنها مگذاريد و به كمك او بشتابيد
«و از خدا تعجيل در فرجش را بخواهيد» .

 

     در مورد حضرت مهدي (عج) در احاديث معصومين و ساير كتب آسماني و اخبار و ادعيه بدين گونه بيان شده است :

امام حسن عسكري (ع) در مورد امامت فرزندش چنين فرمود : 

«پسرم محمد امام و حجت بعد از من مي‌باشد و كسي كه بميرد و او را به امامت نشاند ، مرگ او بطريق جاهليت بوده
است . » ¹⁸

در كتاب زبور داوود در ضمن كتاب عهد قديم آمده است :

« از خشم دوري كن و از دشمني بپرهيز . فريب كارهاي ناشايست را نخور زيرا كساني كه كار ناشايست انجام مي‌دهند بركنده خواهند شد . »

« و كساني كه انتظار پروردگار را مي‌كشند وارث زمين مي‌شوند .  »

« و اما كساني كه به سكون و آرامش دست يافته‌اند وارث زمين مي‌شوند و در نهايت سلامت به كام‌جويي مي‌پردازند. »

« زيرا خجستگان و بركت يافتگان از آنها وارث زمين مي‌شوند و نفرين شدگان از آنها ريشه‌كن مي‌شوند . »

« درستكاران وارث زمين شده و تا ابد در آن ساكن مي‌شوند .» ¹⁹

     شيخ صدوق نقل كرده كه امام حسين (ع) فرمودند :

« دوازده نفر مظاهر هدايت از مايند كه اول آنها امير‌المؤمنين و آخر آنها نهمين فرزند من ، امامي است كه حق را برپا خواهد داشت . خداوند زمين مرده را به وجود او زنده خواهد فرمود و در پرتو او دين حق را برهمة اديان ، غالب خواهد گردانيد هرچند كفار را خوش نيايد . براي او غيبتي است كه اقوامي در آن دوران غيبت (طولاني) از دين برمي‌گردند و گروههايي نيز در ايمان خود ثابت مي‌مانند ليكن اينان مورد اذيت و آزار منكرين قرار مي‌گيرند و به آنها گفته مي‌شود اگر راست مي‌گوييد پس چه زماني وعدة ظهور فرا مي‌رسد . آگاه باشيد كسي كه در غيبت ولي‌عصر بر اين آزارها و تكذيب‌ها صبر نمايد (و در عقيده خود سست نگردد و پايدار بماند) به منزلة كسي است كه با شمشير در خدمت رسول‌الله جهاد كرده باشد . »

باز هم شيخ صدوق نقل فرموده كه عبيدبن زراره گفته است : شنيدم امام صادق (ع) مي‌فرمود :

« مردم امام خود را از دست داده و گم مي‌كنند . او در مراسم حج حاضر مي‌شود و مردم را مي‌بيند ولي آنان او را
نمي‌بينند . » ²⁰

      از امام باقر (ع) نقل شده است كه فرمود :

« گوئيا مشاهده مي‌كنم دين شما را همچون پرنده‌اي كه مي‌گريزد و در خون خود مي‌تپد . كسي آن را به شما باز نمي‌گرداند مگر مردي از خاندان اهل بيت در آن هنگام وي در سال ، دو پاداش و بخشش و در ماه دو روزي به شما مي‌دهد و در زمان او به حكمت دست مي‌يابيد ، بگونه‌اي كه زن در خانه‌اش بر اساس كتاب خدا و سنّت رسولش (ص) داوري مي‌كند» .

      امام صادق (ع) فرمود :

«خداوند اسلام را پس از خوارشدن به وسيله او عزّت مي‌بخشد و پس از متروك ماندن ، آن را دوباره زنده مي‌كند و جزيه (ماليات سرانه) قرار مي‌دهد و با شمشير (كافران و منكران) را به سوي خدا دعوت مي‌كند ، هركس سرپيچي كند كشته مي‌شود و هركسي كه با او درافتد خوار و بيچاره مي‌گردد .» و نيز ايشان فرمودند : « دوران غيبتش طولاني مي‌گردد تا حق كاملاً روشن و صفاي ايمان از تيرگي و ناخالصي پاك و جدا گردد .»

    پيامبر اكرم (ص) در اين باره فرمود :

« امت او چنان نزدش پناه جويد كه زنبورهاي عسل نزد ملكة خود ، زمين را از عدل و داد مالامال كند . همانگونه كه از جور و ستم مالامال شده است ، به طوري كه مردم همچون جامعة نخستين خود گردند ، وي خفته را بيدار نمي‌كند و خوني را نمي‌ريزد . »²¹

     حضرت رضا (ع)  در دعايي كه به يونس‌بن عبدالرحمن تعليم فرمودند ، در فرازهايي از آن دربارة حضرت مهدي (ع) مي‌فرمايند :

«خدايا همانا او (مهدي موعود) بنده توست كه او را براي خودت خالص فرموده‌اي و بر غيب و پنهاني خويش برگزيده‌اي و او را از هرگناه دور داشته‌اي و از هر عيب و نقصي در امان قرار داده‌اي و از هر پليدي پاكش فرموده‌اي و از هر آلودگي سالم داشته‌اي ، خدايا ما در روز قيامت و همان روز حادثة شگفت ، شهادت مي‌دهيم كه همانا (حجه‌بن الحسن) هيچ گناهي مرتكب نشده و خطايي را به جا نياورده و هيچ طاعت و فرمانبرداري را ضايع و نابود نكرده و هيچ حرامي را مرتكب نشده و هيچ فريضه‌اي را واژگون نكرده و هيچ آيين و شريعت را تبديل ننموده است . »

     از حضرت امام حسن مجتبي (ع) نقل شده كه فرمودند : « .... و اوضاع اين چنين خواهد بود ، تا آنكه خدا در آخرالزّمان و دوران شدت روزگار .و عصر ناداني مردمان ، مردي را برانگيزد ... تا آنكه كافري باقي نماند مگر اينكه ايمان آورد و گناهكار و پليدي نماند مگر اينكه صالح شود ... »

بدان اميد كه هرچه زودتر نداي قدسي آن حضرت از كنار خانة كعبه ـ همان معبد ابراهيمي ـ بلند شود . و نداي « يا اَهًلَ العالَمِ أَنا بقيه الله » از كنار كعبه در سراسر گيتي طنين‌انداز شود ، تا جهانيان بدانند منشور جهاني انبياء دعوت به توحيد است و آيين بحق اسلام بر محور توحيد و يگانه‌پرستي مي‌گردد و امام شيعيان خود بندة راستين خداست ، و قيام خود را از كنار همان خانه‌اي آغاز مي‌كند كه نبي مكّرم اسلام اعلام منشور توحيد و يگانه‌پرستي خود را از كنار آن آغاز كرد . همان خانه‌اي كه جاي به جاي آن ، دانه‌هاي اشك پيامبران و صالحان و امامان پاك از سلالة ابراهيم (ع) را ـ كه از ترس خدا و اميد به مهر خالق منان ريخته ـ در دل خود جا داده است . همان خانه‌اي كه بخش‌بخش اضلاع آن ، شاهد صداي حزين مولاي سفركردة شيعيان است كه در سرتاسر دوران طولاني غيبت ، دست التجا به سوي خدا دراز كرده و خدا را در كنار اين خانه خوانده و ظهور و فرج خويش را از خدا خواسته است . همان خانه‌اي كه شاهد دعاي شبانة آن عزيز بود كه خدا را قسم داد‌ ، و گشايش كار شيعيان خود را درخواست كرده است و همان خانه‌اي كه در كنار آن ، پس از قرنها ، صلاي مظلوميت جد گراميش حضرت اباعبدالله (ع) را سر مي‌دهد ، و نداي مظلوميت حضرتش را بر جهانيان اعلام مي‌دارد .²²

      شايد دلپذيرترين مژده‌اي كه حضرت خاتم‌الانبياء محمد مصطفي (ص) در شب معراج از خداوند سبحان دريافت كرد ، بشارت تحقّق «تمدن توحيدي مهدوي» و گسترش آن در سراسر جهان بوده است ؛ پروردگار متعال در آن شب به حبيب خود چنين فرمود : «... زمين را بوسيله‌اي آخرين معصوم ، از لوث پاك خواهم كرد و مشارق و مغارب زمين را تحت حكومت وي درخواهم آورد و بادها را مسخّرش مي‌كنم و ابرهاي سخت را رامش مي‌سازم و با جنود خود وي را نصرت خواهم كرد و با ملائكه‌ي خود به او مدد مي‌رسانم تا پيام و فرمان مرا آشكار سازد و همة مردمان را برگرد پرچم يكتاپرستي جمع آورد . آنگاه حكومت وي را استمرار خواهم بخشيد و چرخه‌ي روزگار را به ميان اولياي خود به حركت درخواهم آورد تا قيامت فرا
رسد . »²³

     معصومين (ع) سفارش مي‌كنند كه در شبهاي ماه مبارك رمضان كه بهترين اوقات دعاست ، دعاي افتتاح بخوانيد و در ضمن آن دعاي شريف ، به ياد مهدي (عج) و حكومت جهانبخش بوده و بگوييد :

 بارخدايا ! اي معبود بزرگ ، ما از تو دولتي كريمه و متّكي بر بزرگواري و شرف مي‌خواهيم كه اسلام وپيروانش را بوسيلة آن دولت شريف ، سربلند و سرافراز نموده و دورويي و دورويان را با آن زبون و خوار فرمايي ... .

آري عزّت مسلمانان ، آن روز تجلّي خواهد كرد و كفر و پيروانش در آن روز ذليل ، رسوا و سربزير خواهند گرديد . رژيم‌هاي غلط و نظام‌هاي باطل كه بر اساس آدم‌كشي و جنايت پايه‌گذاري شده‌اند به دست حضرت ولي‌عصر نابود خواهند شد و برنامه‌هاي مترقّي قرآن و اسلام را به صورت واقعي در همه جا به معرض اجرا مي‌گذارد و در نتيجه كاينات به روي مردم لبخند نويد و نوازش مي‌زنند و چهرة عبوس پيشين جهان مبدل به سيمايي سرشار از مهر و عطوفت مي‌گردد .

      سلام بر تو اي موعود ، سلام بر تو اي امتداد سبز رسالت در كسوت ولايت و اي ميراث دار تراث نبوت .

 

                                                                                                    زهرا خلفي ـ عضو هيأت دانشگاه آزاد اسلامي ـ واحد دزفول

 

باسمه تعالي

مهدويّت در قرآن ، احاديث و ادعيّه

چكيده

       سيماي مهدي (ع) در آيينه ثقلين (قرآن كريم و سنّت نبوي) دو شجرة طوباي برآمده از يك ريشه مبارك‌اند . دو نور ساطع از خورشيد وحدتند . دو يار غار ، هم‌عنان و دوشادوش رسته از هاي و هوي جاهليت‌ها راه مي‌پيمايند . هر دو متعلّق به يك قانون گذارند و بي‌ترديد قرآن مجيد ، اعتقاد مسلمانان به ايدة ظهور مهدي (ع) را ـ كه از رسول اكرم (ص) متواتر است ـ با مجموعه‌اي از آيات شريفه تأييد كرده است ؛ آياتي كه بسياري از مفسران ، آنها را بر امام مهدي (ع) تطبيق كرده‌اند كه ظهورش در آخرالزّمان ، نويد داده شده است . هرگاه مطلبي از پيامبر (ص) متواتر گرديد ، ناگزير بايد پذيرفت كه قرآن كريم حكم آن را يكسره مسكوت نگذارده ، هرچند عقول ما آن را به سادگي درنيابد .

    در اين زمينه احاديث فراواني از حضرات ائمه (ع) نقل شده كه آيات بسياري را بر حضرت مهدي (ع) تطبيق فرموده‌اند كه بخشي از اين احاديث مورد تأييد نصوص روايي و تفسيري مذاهب اهل سنّت نيز ميباشند . آيات مربوط به موعود
آخرالزّمان(ع) درياي نوري است كه تلألؤ آن افق‌هاي آيندة جامعة بشري را آشكار مي‌كند و به قلب مؤمنين اطمينان
مي‌بخشد .

    آية 32 سورة توبه مي‌فرمايد : «كافران مي‌خواهند نور خدا را با دهان‌هاي خود و گفتارهاي جاهلانه خاموش كنند و خداوند ابا دارد مگر اينكه نور خود را به حد كمال برساند هرچند كه كافران ناراضي باشند» .

   چنانچه ملاحظه مي‌شود در زيارت حضرت صاحب‌الامر مي‌خوانيم :«سلام بر تو اي نور خدا كه هرگز خاموش نخواهد شد» .

           مهدي موعود (عج) در احاديث پيامبر (ص) بدين گونه ياد شده است :

    « زمين از جور و ظلم پر مي‌شود و چون پر شد خدا مردي را كه اسم وي اسم من است و اسم پدرش اسم پدر من است برانگيزد تا آن را از عدل و انصاف پر كند چنانكه از جور و ظلم پر شده بود » .

          حضرت علي (ع) در كلام 200 نهج‌البلاغه مي‌فرمايد :

« همانا دنيا به ما (آل محمد بازگردد و مهرباني نمايد مانند بازگشت شتر بدخو و گازگير به بچة خويش و در پي آن خواند : و نريد اَنً نَمْنُّ علي الذّين استضعفوا .... »

 

 

زهرا خلفي : عضو هيأت علمي

دانشگاه آزاد اسلامي ـ واحد دزفول

 

 

 

 

 

 

 

پانوشت‌ها :

1 ـ آية 89 سورة نحل .

2 ـ نشرية موعود ، شماره29 و 30 ، اسفند 1380 ، ص 65

3ـ مهدي (عج) مقتداي مسيح (ع) بخش‌هايي از صص 27 تا 35

4ـ نشرية موعود شمارة 37 ، فروردين و ارديبهشت 1382 ، بخش‌هايي از صص 65 تا66

5 ـ نشرية موعود شمارة 5 ، آذر و دي 76 ، بخشي از ص26

6 ـ در انتظار ققنوس ، بخشي از ص65

7 ـ نشانه‌هاي ظهور او ، بخش‌هايي از صص 18 تا21

8 ـ نشرية موعود شمارة 15 ، مرداد و شهريور 1378 ، بخشي از ص68

9 ـ نشرية موعود شمارة 14 ، خرداد و تير 1378 ، بخشي از صص 43 تا 45

10 ـ نشرية موعود شمارة 7 ، فروردين و ارديبهشت 1377 بخشي از صص 59 تا61

11 ـ نشرية موعود شمارة 32 ، تير 1381 ، بخشي از صص 78 و 79

12 ـ عصر ظهور ، بخشي از صص 352 و 353

13 ـ نهج‌الفصاحه ، قسمت‌هاي 2220 و 2265

14 ـ مهدي (عج) ، مقتداي مسيح (ع) ، بخشي از ص 46

15 ـ نشانه‌هاي ظهور او ، بخشي از صص 51 ، 74 ، 75

16 ـ مهدي (عج) ، مقتداي مسيح (ع) بخشي از صص 40 تا 42

17 ـ ديوان اميرالمؤمنين علي (ع) ، ص356

18 ـ بقيه‌الله (عج) بخشي از ص 254

19 ـ نشرية موعود شمارة 10 و11 ، آذر و دي 1377

20 ـ مهدي (عج) ، مقتداي مسيح (ع) بخشي از صص 47 تا 48

21 ـ عصر ظهور : بخش‌هايي ازصص 360 ، 364 ، 384

22 ـ كمال هستي در عصر ظهور ، بخشي از صص 17 ، 18 ، 133

23 ـ در انتظار ققنوس ، بخشي از صص 299 و 300

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

منابع و مآخذ :

1 ـ قرآن كريم

2 ـ نشريه‌هاي موعود

3 ـ آيت ا… كريمي جهرمي ، مهدي (عج) مقتداي مسيح (ع) ، انتشارات احرار تبريز ، چاپ اول 1374

4 ـ سيد ثامرهاشم العميدي ، در انتظار ققنوس ، ترجمه و تحقيق ، مهدي عليزاده ، قم ، انتشارات مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني (ره) ، چاپ اول ، 1379

5 ـ خادمي شيرزادي ، محمد ، نشانه‌هاي ظهور او ، انتشارات مسجد مقدس جمكران ، چاپ چهارم ، 1380

6 ـ كوراني ، علي ، عصر ظهور ، مترجم عباس جلالي ، انتشارات اميركبير ، شركت چاپ و نشر بين‌الملل ، چاپ پنجم ، 1381

7 ـ نهج‌الفصاحه ، مجموعة كلمات قصار حضرت رسول اكرم (ص) ، مترجم ابوالقاسم پاينده ، سازمان انتشارات جاويدان ، چاپ اول 1374

8 ـ ديوان امام علي (ع) ، مترجم مصطفي زماني ، انتشارات پيام اسلام ، 1362

9 ـ بقيه‌الله (عج) ، جمعي از نويسندگان ، نشر آفاق ، چاپ دوم ، پانزدهم شعبان المعظّم 1403

10 ـ م . ب علم الهدي ، كمال هستي در عصر طلايي ظهور ، ترجمه و تنظيم ، دكتر جلال برنجيان ، انتشارات ميقات ، چاپ دوم ، 1379

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

باسمه‌تعالي

 

نام و نام خانوادگي : زهرا خلفي ـ عضو هيأت علمي دانشگاه آزاد اسلامي ـ واحد دزفول

عنوان مقاله : مهدويّت در قرآن ، احاديث و ادعيّه

آدرس منزل : دزفول ـ خيابان ايران ـ بين 45متري و ابوريحان ـ پلاك 129

تلفن : 2229904 ـ 0641

همراه 09166411770

آدرس محل كار : دانشگاه آزاد اسلامي ـ واحد دزفول

تلفن : 15 ـ 6260601 ـ 0641

 

 

 

 

 

 

 

Of Allah is success

Zahra Khalafi , a member of Islamic Azad University`s scientific council,

Unit of Dezful

 

Of Allah is success

Zahra Khalafi , a member of Islamic Azad University`s scientific council,

Unit of Dezful

 

Mehdism  in holy Koran,traditions and assertion

Summary of essay

 

Appearance of Mehdi (peace be upon him) in holy Koran and sunnah descended from prophet are two tooba tree which grown from one blessed root.Two shining ray of light from unity sun ,two friend in need ,fellow rider and shoulder to shoulder travel ignorances, released of brawl .Both of them belong to the same lawmaker and undoubtly Koran with a collection of noble verses confirm muslim`s belief about Mehdi`s manifestation; verses which a large number of commentators have conformed them to Emam Mehdi(p.b.u.h)and have said that his manifestation is promised at the end of  world. In fact whenever prophet said a thing successively,inevitably we should accept that Koran has evidences about it,however, our brains don’t understand it simply.

In this field  ,there are many traditions which quoted by Emams (peace be upon them)and a lot of them are related to Emam Mehdi (p.b.u.h) which some of these traditions are accepted by the Sunnite`s traditions and commentaries.

Traditions which are related to the end of world`s promised are like a sea of light that its shining clear future horizons of human society and put confidence in to the moslem`s heart.

surah  IX-Tobeh- verse 32 says:" they desire to put out the light of Allah with their mouths, and Allah will not consent save to perfect his light , thought the unbelievers are averse.

We read in Emam mehdi`s pilgrimage:" praise to you ; you are a God`s light that never put out". Promised mehdi is remembered in prophet`s traditions such as:" when earth replete with injustice and inequity, in this time God excite a man that his name is my name and his father`s name is my father`s name; he replete it with justic and equite as when is repleted with injustice and ineqility" .

Emam Ali (p.b.u.h)said in speech 200 of Nahj-al-balaqheh :" whereby, the world kindly turn to us (Mohammad house hold) just like turning a camel to itself and beast to its issus and said surah XXVII-GHESAS-verse 5 ; and we desire to bestow a favour upon those who were in the land,and to make them the Islams , and to make them what they feared" .

 

 

 

 

 

Of Allah is success

Zahra Khalafi , a member of Islamic Azad University`s scientific council,

Unit of Dezful

 

 

 

 

 

 

 

نظرات شما عزیزان:

:: موضوعات مرتبط: مقالات ، مهدويّت در قرآن ، احاديث و ادعيّه، ،
:: برچسب‌ها: مهدويّت در قرآن , احاديث و ادعيّه,